Tổng quan thị trường sàn bán lẻ trực tuyến (TMĐT) Việt Nam năm 2023
Với mức tăng ước đạt 9,6%; Tổng bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ năm 2023 đã vượt mục tiêu kế hoạch của ngành (mục tiêu tăng 8% – 9%). Trong đó, Thương mại điện tử (TMĐT) tiếp tục là gam màu sáng khi đã tác động tích cực đến nền kinh tế số; đặc biệt phát huy vai trò đối với phân phối và tiêu dùng nội địa. Theo số liệu của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, TMĐT Việt Nam tăng trưởng 25% và nằm trong top đầu của thế giới.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp đã trải qua năm 2023 không hề dễ dàng. Sự phát triển của TMĐT được các chuyên gia đánh giá là nhanh nhưng vẫn còn nhiều rào cản.
- Đầu tiên là mức độ cạnh tranh trên các sàn TMĐT vô cùng gay gắt khi cùng 1 loại sản phẩm có tới hàng trăm doanh nghiệp đăng bán.
- Thứ hai, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng tràn lan ảnh hưởng trực tiếp tới uy tín của các thương hiệu kinh doanh chân chính nói riêng và toàn bộ nền kinh tế TMĐT nói chung. Thực tế, tâm lý lên sàn TMĐT chỉ để mua những sản phẩm giá rẻ và không quá quan trọng vẫn còn hằn sâu trong tâm lý của người tiêu dùng.
- Cuối cùng, sự phát triển không đồng đều giữa các tỉnh thành cũng khiến nhiều doanh nghiệp địa phương chưa tiếp cận được nền tảng Ecommerce một cách bài bản, chuẩn xác.
Bước sang 2024, khi thị phần trên các sàn TMĐT dần được hình thành bởi các thương hiệu lớn thì các doanh nghiệp cần tiếp cận nền tảng này một cách bài bản và có chiến lược hơn. Hướng tới các mô hình kinh doanh tối ưu, áp dụng công nghệ như AI hoặc Big Data,… sẽ là một trong những giải pháp được sử dụng phổ biến trong thời gian tới.
Báo cáo toàn cảnh thị trường sàn bán lẻ trực tuyến 2023 & dự báo 2024 được Metric thực hiện độc lập, dựa trên các số liệu công khai và không bị ảnh hưởng bởi các đơn vị thứ ba. Trong Báo cáo này, số liệu thống kê đã loại bỏ các loại sản phẩm: các hàng hoá ở dạng dịch vụ, quà tặng có sản lượng bán bất thường không tương xứng với phản hồi từ người tiêu dùng và các sản phẩm bán đơn ảo.
Các thông tin thị trường khách quan này sẽ là cơ sở giúp doanh nghiệp & nhà bán phân tích sâu hơn, kịp thời điều chỉnh chiến lược Kinh doanh & Marketing cho năm 2024.
Tổng quan thị trường sàn bán lẻ trực tuyến Việt Nam qua các năm
Thống kê từ năm 2021 đến năm 2023 thị trường TMĐT tăng trưởng với các con số ấn tượng từ 333.390 tỷ đồng năm 2021 đến năm 2022 đạt 399.094 tỷ đồng tăng 20% thì sang đến năm 2023 mặt dù kinh tế khó khăn nhưng TMĐT vẫn đạt con số 490.868 tỷ đồng tăng 25% và đây là mức tăng trưởng nằm trong top đầu thế giới.
Doanh thu 5 sàn thương mại điện tử hàng đầu (Shopee, Lazada, Tiki, Sendo, Tiktok Shop) cũng có mức tăng doanh thu ấn tượng 113.418 tỷ đồng năm 2021; 151,301 tỷ đồng 2022 và 232.134 tỷ đồng năm 2023 (chiếm 47% thị phần toàn thị trường)
Đánh giá xu hướng bán hàng trên các sàn TMĐT
Nhìn lại 2021 – 2023
Thị phần doanh thu 5 sàn Shopee, Lazada, Tiki, TikTok Shop, Sendo tăng từ 31,4% năm 2021 lên 46,5% ở năm 2023 so với tổng doanh thu toàn thị trường TMĐT B2C.
So với tăng trưởng doanh thu toàn thị trường TMĐT B2C thì mức tăng trưởng của 5 sàn bán lẻ trực tuyến đang cao hơn và nhanh hơn trong giai đoạn vừa qua, đặc biệt từ năm 2022 đến năm 2023. Điều này cho thấy thói quen mua sắm của người tiêu dùng Việt Nam đã có sự chuyển dịch lớn, theo cùng với xu hướng thế giới
Năm 2023 với sự phát triển mạnh mẽ của những hình thức mua sắm mới điển hình là livestream và bán hàng đa kênh đã đem lại doanh thu khổng lồ cho những nhà bán hàng TMĐT chuyên nghiệp.
Livestream là cuộc chơi của cảm xúc giải quyết được tất cả những băn khoăn của khách hàng khi mua sắm trực tuyến: được ngắm nhìn sản phẩm và được tư vấn trực tiếp nhanh chóng bởi người bán, mã giảm giá tung liên tục theo từng thời điểm khiến người mua càng có quyết định “chốt đơn” nhanh hơn.
Trong năm 2023, có tới hơn 105 nghìn nhà bán hàng trên 4 sàn Shopee, Lazada, Tiki, Sendo rời khỏi thị trường do tính cạnh tranh ngày càng khắc nghiệt. Tuy nhiên xuất hiện thêm hơn 95 nghìn nhà bán mới trên sàn TikTok Shop khiến thị trường trên các sàn bán lẻ trực tuyến năm 2023 cân bằng lại và giữ được nhịp độ sôi động
Phân tích thị trường TMĐT 2023
Các con số nổi bật năm 2023 trên 5 sàn TMĐT lớn nhất Việt Nam
Báo cáo phân tích dựa trên số liệu trên 5 sàn bán lẻ trực tuyến Shopee, Lazada, Tiki, Sendo, TikTok Shop:
- Trong trong năm 2023 tổng doanh thu trên 5 sàn bán lẻ trực tuyến là 233,2 nghìn tỷ đồng tăng 53,4% so với năm 2022;
- 637.273 là tổng số shop có phát sinh đơn hàng và giảm 1,3% so với năm 2022
- 2,2 tỷ đơn vị sản phẩm được giao thành công trên tăng 52,3% so với năm 2022
- Tổng số sản phẩm có lượt bán thành công là 20,1 triệu sản phẩm tăng 4,5% so với năm 2022
Doanh thu 5 sàn TMĐT hàng đầu năm 2023 thống kê theo từng tháng
Tăng trưởng doanh thu chung năm 2023 so với năm 2022 đạt 53,4%, đặc biệt tăng mạnh ở 2 quý cuối năm với mức tăng trưởng cao nhất đạt 89,9% vào tháng 8. Đây cũng là tháng đạt doanh thu cao nhất trong năm với 21,1 nghìn tỷ đồng trên cả 5 sàn bán lẻ trực tuyến lớn nhất Việt Nam hiện nay là Shopee, Lazada, Tiki, TikTok Shop và Sendo.
Người tiêu dùng không còn thói quen đợi đến cuối năm mới tập trung mua sắm mà giờ đây nhu cầu mua sắm trải đều trong năm. Khoảng thời gian tháng 8 trở đi là thời điểm người tiêu dùng bắt đầu mua sắm mạnh nhất.
Thống kê ngành hàng
Ngành hàng làm đẹp chiếm thế thượng phong trong những năm qua và năm 2023 vẫn không ngoại lệ khi đứng đầu thị trường với tổng doanh thu 37.736 tỷ đồng
Qua 6 năm phát triển của thị trường TMĐT tại Việt Nam, những ngành hàng đứng đầu về doanh thu cũng như sản lượng bán là Làm đẹp, Nhà cửa – Đời sống và Thời trang nữ. Đây là những ngành hàng chiếm ưu thế lớn với tốc độ tiêu dùng nhanh, khả năng lưu kho, vận chuyển dễ dàng. Vì vậy, đây cũng là những ngành hàng có tính cạnh tranh cao nhất trên thị trường.
Điện gia dụng, Điện thoại & Máy tính bảng đang có xu hướng dịch chuyển mạnh lên các sàn bán lẻ trực tuyến. Các thương hiệu lớn tiếp cận gần hơn với người tiêu dùng, đầu tư các trang Mall với nhiều chính sách ưu đãi hấp dẫn người mua và đạt được thành công nhất định khi doanh thu và sản lượng bán bán đều tăng nhanh chóng trong năm 2023.
Ngành hàng Thể Thao & Du lịch có mức tăng trưởng doanh thu cao nhất tới 92,1% và số nhà bán tăng 3,1% so với năm 2022.
Thống kê vùng miền
Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh là 2 đại phương có doanh thu theo địa điểm đặt kho và sản lượng bán theo địa điểm đặt kho cao nhất cả nước và chiếm tương đương 2/3 toàn thị trường
Hà Nội với mức doanh thu 76.662 tỷ đồng đứng ở vị trí dẫn đầu và chiếm đến 44,6% doanh thu toàn thị trường, kế đến là TP.HCM với doanh thu 51.230 tỷ đồng chiếm 32% thị trường TMĐT Việt Nam năm 2023
Thống kê theo phân khúc giá
Người tiêu dùng vẫn ưu tiên mua sắm trên sàn bán lẻ trực tuyến với các sản phẩm ở phân khúc giá thấp – trung bình từ 10.000 đồng – 350.000 đồng.
Doanh thu và lượng sản phẩm bán ở các phân khúc giá này đều chiếm thị phần cao nhất thị trường trong năm 2023.
Thống kê thương hiệu
Năm 2023 có 163.748 thương hiệu đã bán hàng thành công trên các sàn TMĐT, giảm 4% (tương đương 6.798 thương hiệu) so với năm 2022. Tất cả ngành hàng trên các sàn bán lẻ trực tuyến đều có số lượng thương hiệu giảm. Trong đó, Voucher – Dịch vụ, Mẹ & Bé, Đồ chơi, Văn phòng phẩm, Thời trang trẻ em, Thiết bị âm thanh, Đồng hồ & Trang sức là những ngàng hàng có mức giảm lớn nhất.
Apple và Samsung là 2 thương hiệu chiếm doanh số cao nhất trên thị trường với lần lượt 24% và 22%
OEM là tên gọi chung cho những sản phẩm chưa có thương hiệu nhưng có sản lượng bán bán cao nhất và đem về doanh thu top 3 trên cả 5 sàn bán lẻ trực tuyến năm vừa qua. Điều này cho thấy những doanh nghiệp, nhà bán nhỏ kể cả chưa xây dựng được hình ảnh thương hiệu vẫn còn rất nhiều cơ hội tăng trưởng
Thống kê shop bán
Năm 2022 tăng 8.965 shop Mall so với năm 2021.Tuy nhiên, năm 2023 lại giảm tới giảm 6.669 shop Mall mặc dù doanh thu shop Mall tăng mạnh hơn 20 nghìn tỷ đồng so với năm 2022.
Số liệu này cho thấy việc cân nhắc loại hình shop trên sàn bán lẻ trực tuyến cần được tính toán phù hợp với chi phí duy trì, sản phẩm và mô hình kinh doanh của doanh nghiệp
Kết luận
Tổng doanh thu 5 sàn TMĐT lớn nhất tại Việt Nam (Shopee, Lazada, Tiki, Sendo, Tiktok Shop) năm 2023 đã tăng 53,4% so với cùng kỳ 2022 (dữ liệu sàn TMĐT Tiktok Shop được phân tích từ tháng 9/2022) – mức tăng trưởng mạnh nhất trong 3 năm trở lại đây. Cụ thể, doanh số năm 2023 đạt 233,2 nghìn tỷ đồng, với 2,2 tỷ đơn vị sản phẩm được bán ra.
3 ngành hàng đứng đầu về doanh thu và số lượng bán gồm Làm đẹp, Nhà cửa – Đời sống và Thời trang nữ. Đây đều là những ngành hàng có sản phẩm có vòng đời ngắn và tỉ lệ mua lại cao. Chính vì vậy, lợi nhuận tích luỹ trên các sản phẩm đều vô cùng đáng kể.
Năm 2023 tiếp tục chứng kiến sự sụt giảm của nhà bán so với năm 2022. Tổng số shop có phát sinh đơn hàng trên 5 sàn TMĐT giảm 1.3%, tương đương khoảng 10.000 nhà bán, bất chấp sự xuất hiện và phát triển mạnh mẽ của những mô hình và nền tảng TMĐT mới. Nguyên do đến từ các yếu tố khách quan (nền kinh tế còn chưa ổn định, bất ổn địa chính trị, sự đứt gãy của chuỗi cung ứng toàn cầu, cạnh tranh ngày càng gay gắt,…) và đặc biệt từ yếu tố chủ quan từ doanh nghiệp (lựa chọn sai thị trường mục tiêu, chạy theo sản phẩm xu hướng mà không có kế hoạch sản xuất / nhập hàng phù hợp,…).
Khi Thương mại điện tử dần trở thành một nền tảng quan trọng phân phối sản phẩm tới tay người tiêu dùng, các doanh nghiệp chắc chắn sẽ phát triển bài bản và mức độ cạnh tranh sẽ trở nên gay gắt hơn. Đặc biệt, những thương hiệu khẳng định được mức độ uy tín và có được niềm tin của khách hàng sẽ giành chiến thắng trong cuộc đua này, Top 10 doanh nghiệp có doanh thu cao nhất hiện nay trên tổng 5 sàn TMĐT đều là những Shop Mall, tập trung ở 2 ngành hàng chính là làm Đẹp và Điện thoại Máy tính bảng.
Nguồn: Metric
Comments